زیباشناسی نشانه های سماع عارفان در نگارگری ایران و ترکیه

زیبایی شناسی نشانه های سماع دراویش در نگارگری ایران وترکیه بحث محوری و کلیدی این مستند است صوفیان همواره اعتقاد داشتند که حقایق عرفانی را تنها به زبان رمز و اشاره می توان بیان نمود و حرکات و سکناتشان همواره با اشارات رمزی و نشانه ای همراه بوده است. در این پژوهش تلاش شده است تا به بررسی و تحلیل نشانه های سماع عارفان در نگاره هایی از ایران و ترکیه بپردازیم تا فهم تازه ای از این رویکرد زیباشناختی عارفانه ارائه گردد، که هندسه ساختاری این پژوهش بر آن مبتنی است و پاسخ تفصیلی به این پرسش موجز است: کاربرد اشارات رمزی و نشانه ها ی صوفیان در سماع اشاره به چیزی دارد؟ در همین راستا این مستند که به روش اسنادی ،کتابخانه ای و قسمت عمده آن بر مبنای توصیفی ، تحلیلی استوار است در چهار فصل ارائه شده است.1- در فصل اول با توجه به چارچوبهای نظری تحقیق به بررسی تاریخچه سماع ، نظریات و آراء اندیشمندان در ارتباط با موضوع سماع پرداخته می شود ، فصل دوم جلوه های زیبایی شناسی نشانه های سماع عارفان درهفت بخش مورد بررسی قرار می گیرد، فصل سوم به بررسی و توصیف هشت نگاره از ایران و دو نگاره از ترکیه بر اساس مفاهیم عرفان و تصوف و همچنین با توجه به هفت جلو? متفاوت نشانه ای و زیبایی شناختی مورد نظر در فصل دوم پرداخته می شود تا مشخص شود نگارگران تا چه حدی قادر و علاقه مند بودند سماع و رمزها و نشانه های آن را تصویر کنند. و فصل چهارم به جمع بندی و یافته های تحقیق اشاره گردیده است. در پایان می توان چنین گفت : صوفیان حقایق عرفانی را تنها به زبان محرمی ، یعنی زبان رمز و نشانه بیان می کنند و عقل را از ادراک آن عاجز می بینند و از اینرو در مراسم سماع ناگزیر به زبان رمز بیان می شود زیرا جز بدان زبان تعبیر پذیر نیست. در پایان اشاره به این نکته بسیار مهم است که تمامی هنرها از جمله سماع با نشانه ها ی خود در آینه عرفان و مکتب جمال به دنبال یک چیز هستند ؛ عشق. اما وسایل و ابزاری که به کار می بندند متفاوت است .